子Tử 曰viết: ： 「 學“Học 而nhi 時thời 習tập 之chi, ， 不bất 亦diệc 說duyệt 乎hồ? ？ 有Hữu 朋bằng 自tự 遠viễn 方phương 來lai, ， 不bất 亦diệc 樂lạc 乎hồ, ？ 人nhân 不bất 知tri 而nhi 不bất 慍uẩn, ， 不bất 亦diệc 君quân 子tử 乎hồ?” ？ 」
Khổng tử nói: “Học mà mỗi buổi tập, chẳng cũng thích ư? (Khi học đã tấn tới rồi) có bạn (cùng chí hướng) ở xa nghe tiếng mà tìm lại (để bàn về đạo lí với nhau) chẳng cũng vui ư? Nhưng nếu không ai biết tới mình mà mình không hờn giận thì chẳng cũng quân tử ư?”
The Master said, "Is it not pleasant to learn with a constant perseverance and application? Is it not delightful to have friends coming from distant quarters? Is he not a man of complete virtue, who feels no discomposure though men may take no note of him?"

有Hữu 子tử 曰viết: ： 「 其“Kì 為vi 人nhân 也dã 孝hiếu 弟đễ ， 而nhi 好hiếu 犯phạm 上thượng 者giả ， 鮮tiển 矣hĩ. ； 不Bất 好hiếu 犯phạm 上thượng ， 而nhi 好hiếu 作tác 亂loạn 者giả, ， 未vị 之chi 有hữu 也dã. 。 君Quân 子tử 務vụ 本bản, ， 本bản 立lập 而nhi 道đạo 生sinh. 。 孝Hiếu 弟đễ 也dã 者giả, ， 其kì 為vi 仁nhân 之chi 本bản 與dư.” ！ 」
Hữu tử nói: “Làm người, có nết hiếu, đễ thì ai dám xúc phạm bề trên. Không thích xúc phạm bề trên mà thích làm loạn thì chưa từng có. Người quân tử chăm chú vào việc gốc, gốc mà vững thì đạo đức sinh ra. Hiếu, đễ là cái gốc của đức nhân đấy chăng?
The philosopher You said, "They are few who, being filial and fraternal, are fond of offending against their superiors. There have been none, who, not liking to offend against their superiors, have been fond of stirring up confusion. The superior man bends his attention to what is radical. That being established, all practical courses naturally grow up. Filial piety and fraternal submission! - are they not the root of all benevolent actions?"

子Tử 曰viết: ： 「 巧“Xảo 言ngôn, 令lệnh 色sắc, ， 鮮tiển 矣hĩ 仁nhân.” ！ 」
Khổng tử nói: “Nói năng khéo léo, nét mặt giả bộ niềm nở, hạng người đó ít có lòng nhân.”
The Master said, "Fine words and an insinuating appearance are seldom associated with true virtue."

曾Tăng 子tử 曰viết: ： 「 吾“Ngô 日nhật 三tam 省tỉnh 吾ngô 身thân: ： 為Vị 人nhân 謀mưu 而nhi 不bất 忠trung 乎hồ? ？ 與Dữ 朋bằng 友hữu 交giao 而nhi 不bất 信tín 乎hồ? ？ 傳Truyền 不bất 習cập 乎hồ?” ？ 」
Tăng tử nói: “Mỗi ngày tôi tự xét ba việc: Làm việc gì cho ai, có hết lòng không? Giao thiệp với bạn bè, có thành tín không? Thầy dạy cho điều gì, có học tập (cho nhuần) không?”
The philosopher Zeng said, "I daily examine myself on three points: whether, in transacting business for others, I may have been not faithful; whether, in intercourse with friends, I may have been not sincere; whether I may have not mastered and practiced the instructions of my teacher."

子Tử 曰viết: ： 「 道“Đạo 千thiên 乘thặng 之chi 國quốc, ： 敬kính 事sự 而nhi 信tín, ， 節tiết 用dụng 而nhi 愛ái 人nhân, ， 使sử 民dân 以dĩ 時thời.” 。 」
Khổng tử nói: “Trị một nước (chư hầu không lớn không nhỏ) có ngàn cổ xe thì phải thận trọng trong việc mà thành thật với dân, không lãng phí là yêu dân, khiến dân làm việc, phải hợp thời (khi dân rảnh việc nông).”
The Master said, "To rule a country of a thousand chariots, there must be reverent attention to business, and sincerity; economy in expenditure, and love for men; and the employment of the people at the proper seasons."

子Tử 曰viết: ： 「 弟“Đệ 子tử 入nhập 則tắc 孝hiếu, ， 出xuất 則tắc 弟đễ, ， 謹cẩn 而nhi 信tín, ， 汎phiếm 愛ái 眾chúng ， 而nhi 親thân 仁nhân; 。 行hành 有hữu 餘dư 力lực ， 則tắc 以dĩ 學học 文văn.” 。 」
Khổng tử nói: “Con em (thanh niên) ở trong nhà thì hiếu, thảo với cha mẹ, ra ngoài thì kính nhường bậc huynh trưởng, thận trọng lời nói mà thành thực, yêu khắp mọi người mà gần gũi người nhân đức; làm được thế vậy rồi mà còn dư sức thì sẽ học văn (tức học Thi, Thư, Lễ, Nhạc, Dịch…).
The Master said, "A youth, when at home, should be filial, and, abroad, respectful to his elders. He should be earnest and truthful. He should overflow in love to all, and cultivate the friendship of the good. When he has time and opportunity, after the performance of these things, he should employ them in polite studies."

子Tử 夏Hạ 曰viết: ： 「 賢“Hiền 賢hiền 易dị 色sắc, ， 事sự 父phụ 母mẫu 能năng 竭kiệt 其kì 力lực, ， 事sự 君quân 能năng 致trí 其kì 身thân, ， 與dữ 朋bằng 友hữu 交giao, 言ngôn 而nhi 有hữu 信tín, 。 雖tuy 曰viết 未vị 學học, ， 吾ngô 必tất 謂vị 之chi 學học 矣hĩ”. 。 」
Tử Hạ nói: “Tôn trọng người hiền, coi thường sắc đẹp, hết lòng thờ cha mẹ, liều thân thờ vua, giao thiệp với bạn bè thì ăn nói phải thật tình, (người như vậy) tuy chưa hề học gì tôi cũng cho là đã học rồi”.
Zi Xia said, "If a man withdraws his mind from the love of beauty, and applies it as sincerely to the love of the virtuous; if, in serving his parents, he can exert his utmost strength; if, in serving his prince, he can devote his life; if, in his intercourse with his friends, his words are sincere - although men say that he has not learned, I will certainly say that he has."

子Tử 曰viết: ： 「 君“Quân 子tử 不bất 重trọng 則tắc 不bất 威uy, ， 學học 則tắc 不bất 固cố; 。 主chủ 忠trung 信tín, ， 無vô 友hữu 不bất 如như 己kỉ 者giả, ， 過quá 則tắc 勿vật 憚đạn 改cải.” 。 」
Khổng tử nói: “Người quân tử không trang trọng thì không uy nghi, học tất không vững (không đạt lí); chuyên chú vào sự trung tín, không kết bạn với người không (trung tín) như mình; có lỗi thì chớ ngại sửa đổi.”
The Master said, "If the scholar be not grave, he will not call forth any veneration, and his learning will not be solid. Hold faithfulness and sincerity as first principles. Have no friends not equal to yourself. When you have faults, do not fear to abandon them."

曾Tăng 子Tử 曰viết: ： 「 慎“Thận 終chung 追truy 遠viễn, ， 民dân 德đức 歸qui 厚hậu 矣hĩ.” 。 」
Tăng tử nói: “Thận trọng trong tang lễ cha mẹ, truy niệm và tế tự tổ tiên xa, thì đức của dân sẽ thuần hậu.”
The philosopher Zeng said, "Let there be a careful attention to perform the funeral rites to parents, and let them be followed when long gone with the ceremonies of sacrifice - then the virtue of the people will resume its proper excellence."

子Tử 禽Cầm 問vấn 於ư 子Tử 貢Cống 曰viết: ： 「 夫“Phu 子tử 至chí 於ư 是thị 邦bang 也dã, ， 必tất 聞văn 其kì 政chính, ， 求cầu 之chi 與dư, ？ 抑ức 與dữ 之chi 與dư.” ？ 」
Tử Cầm hỏi Tử Cống: “Thầy mình (Khổng tử) tới nước nào cũng được nghe chính sự nước đó, như vậy là thầy cầu nghe hay là nhà cầm quyền tự ý báo cho biết?”
Zi Qin asked Zi Gong, saying, "When our master comes to any country, he does not fail to learn all about its government. Does he ask his information? or is it given to him?"

子Tử 貢Cống 曰viết: ： 「 夫“Phu 子tử 溫ôn, 、 良lương, 、 恭cung, 、 儉kiệm, 、 讓nhượng 以dĩ 得đắc 之chi. 。 夫Phu 子tử 之chi 求cầu 之chi 也dã, ， 其kì 諸chư 異dị 乎hồ 人nhân 之chi 求cầu 之chi 與dư?” ？ 」
Tử Cống đáp: “Thầy mình có thái độ ôn hoà, lương thiện, cung thuận, tiết kiệm, khiêm tốn, nhờ vậy mà người ta báo cho biết. Vậy cách cầu nghe của thầy mình hoặc giả có chỗ không giống cách cầu nghe của người khác chăng?”
Zi Gong said, "Our master is benign, upright, courteous, temperate, and complaisant and thus he gets his information. The master’s mode of asking information! - is it not different from that of other men?"

子Tử 曰viết: ： 「 父“Phụ 在tại, ， 觀quan 其kì 志chí; ； 父phụ 沒một, ， 觀quan 其kì 行hành; ； 三tam 年niên 無vô 改cải 於ư 父phụ 之chi 道đạo, ， 可khả 謂vị 孝hiếu 矣hĩ.” 。 」
Khổng tử nói: “Cha còn thì xét chí hướng của người, cha mất rồi thì xét hành vi của người, 3 năm sau mà không thay đổi khuôn phép (tốt đẹp) của cha thì có thể gọi là có hiếu.”
The Master said, "While a man’s father is alive, look at the bent of his will; when his father is dead, look at his conduct. If for 3 years he does not alter from the way of his father, he may be called filial."

有Hữu 子tử 曰viết: ： 「 禮“Lễ 之chi 用dụng, ， 和hòa 為vi 貴quí. 。 先Tiên 王vương 之chi 道đạo 斯tư 為vi 美mĩ, ， 小tiểu 大đại 由do 之chi. 。 有Hữu 所sở 不bất 行hành, ， 知tri 和hòa 而nhi 和hòa, ， 不bất 以dĩ 禮lễ 節tiết 之chi, ， 亦diệc 不bất 可khả 行hành 也dã.” 。 」
Hữu tử nói: “Công dụng của lễ nghi, quí nhất là điều hoà (cho thích hợp, cho hoà hợp). Phép trị nước của tiên vương nhờ đó mà hoàn mĩ, việc lớn việc nhỏ đều theo lễ cả. Tuy nhiên, có điều này (tiên vương) không làm: biết công dụng của lễ là hoà, mà chỉ trọng hoà (khí), không dùng lễ để tiết chế (thì sẽ phóng đãng). Đó là việc không nên làm.
The philosopher You said, "In practicing the rules of propriety, a natural ease is to be prized. In the ways prescribed by the ancient kings, this is the excellent quality, and in things small and great we follow them. Yet it is not to be observed in all cases. If one, knowing how such ease should be prized, manifests it, without regulating it by the rules of propriety, this likewise is not to be done."

有Hữu 子tử 曰viết: ： 「 信“Tín 近cận 於ư 義nghĩa, ， 言ngôn 可khả 復phục 也dã. ； 恭Cung 近cận 於ư 禮lễ, ， 遠viễn 恥sỉ 辱nhục 也dã. ； 因Nhân 不bất 失thất 其kì 親thân, ， 亦diệc 可khả 宗tôn 也dã.” 。 」
Hữu tử nói: “Lời ước hẹn phải hợp nghĩa thì mới giữ được. Cung kính phải hợp lễ thì mới tránh được nhục. Thân cận với người đáng cho mình thân cận (tức người có đức nhân) thì người đó mình có thể tôn kính được (hoặc nương nhờ người đáng cho mình thân cận – người có đức nhân – thì người đó có thể làm chủ mình được).
The philosopher You said, "When agreements are made according to what is right, what is spoken can be made good. When respect is shown according to what is proper, one keeps far from shame and disgrace. When the parties upon whom a man leans are proper persons to be intimate with, he can make them his guides and masters."

子Tử 曰viết: ： 「 君“Quân 子tử, 食thực 無vô 求cầu 飽bão, ， 居cư 無vô 求cầu 安an, ， 敏mẫn 於ư 事sự 而nhi 慎thận 於ư 言ngôn, ， 就tựu 有hữu 道đạo 而nhi 正chính 焉yên, ， 可khả 謂vị 好hiếu 學học 也dã 已dĩ.” 。 」
Khổng tử nói: “Người quân tử ăn không cầu được đầy đủ, ở không cầu được yên vui, làm việc siêng năng mà thận trọng lời nói, tìm người đạo đức để (thụ giáo) sửa mình; như vậy có thể gọi là người ham học.”
The Master said, "He who aims to be a man of complete virtue in his food does not seek to gratify his appetite, nor in his dwelling place does he seek the appliances of ease; he is earnest in what he is doing, and careful in his speech; he frequents the company of men of principle that he may be rectified - such a person may be said indeed to love to learn."

子Tử 貢Cống 曰viết: ： 「 貧“Bần 而nhi 無vô 諂siểm, ， 富phú 而nhi 無vô 驕kiêu, ， 何hà 如như? ？ 」
Tử Cống hỏi: “Nghèo mà không nịnh, giàu mà không kiêu, hạng người đó ra sao?
Zi Gong said, "What do you pronounce concerning the poor man who yet does not flatter, and the rich man who is not proud?"

子Tử 曰viết: ： 「 可“Khả 也dã; 。 未vị 若nhược 貧bần 而nhi 樂lạc, ， 富phú 而nhi 好hiếu 禮lễ 者giả 也dã.” 。 」
Khổng tử đáp: “Khá đấy; nhưng chưa bằng nghèo mà vui, giàu mà thích giữ lễ.”
The Master replied, "They will do; but they are not equal to him, who, though poor, is yet cheerful, and to him, who, though rich, loves the rules of propriety."

子Tử 貢Cống 曰viết: ： 「 《 詩“Thi 》 云vân: ： 『 如“Như 切thiết 如như 磋tha, ， 如như 琢trác 如như 磨ma” 。 』 其Kì 斯tư 之chi 謂vị 與dư?” ？ 」
Tử Cống thưa: “Kinh Thi có câu: Như cắt sừng bò, như dũa ngà voi, như đẽo ngọc đẹp, như mài đá quý”. Ý nghĩa như vậy chăng?”
Zi Gong replied, "It is said in the Book of Poetry, ‘As you cut and then file, as you carve and then polish.’ - The meaning is the same, I apprehend, as that which you have just expressed."

子Tử 曰viết: ： 「 賜“Tứ 也dã, ， 始thủy 可khả 與dữ 言ngôn 詩Thi 已dĩ 矣hĩ, ！ 告cáo 諸chư 往vãng 而nhi 知tri 來lai 者giả.” 。 」
Khổng tử khen: “Tứ, như anh mới đáng cho ta giảng Kinh Thi cho. Vì bảo cho điều trước mà anh hiểu được điều sau.”
The Master said, "With one like Ci, I can begin to talk about the odes. I told him one point, and he knew its proper sequence."

子Tử 曰viết: ： 「 不“Bất 患hoạn 人nhân 之chi 不bất 己kỉ 知tri, ， 患hoạn 不bất 知tri 人nhân 也dã.” 。 」
Khổng tử nói: “Đừng lo người không biết mình, chỉ lo mình không biết người.”
The Master said, "I will not be afflicted at men’s not knowing me; I will be afflicted that I do not know men."